مقدمه

در دوره­ی باستان، یونانیان فلسفه­ی کیهانی خود را به سمت و سوی انسان تغییر دادند. انسان می­بایست بهتر شناخته می­شد تا برای مشکلاتش راه­حلی پیدا شود. در دوره­ی رنسانس که بعد از مسیحیت آغاز شد، انسان خود را مظهر همه چیز می­دانست. در عصر روشنگری، که باورهای غلط و تاریک تغییر کرد، انسان اندیشیدن را به عنوان یکی از عناصر وجودی خویش برگزید و تعریفی از «من» ارائه داد. ولی در دوره­ی حاضر، سوال اساسی این است که چگونه می­توان این فردیت را تعریف کرد؟ با تأثیری که صنعت و تکنولوژی بر مفهوم فردیت در دوران مدرن گذاشته است، امروز نیز، می­بایست به سمت تعریف جدیدی از فرد رفت و مفهوم فردیت را بازشناخت.

تراژدی مدرن گونه­ای از تئاتر است که همانند تراژدی کلاسیک، تأثیرگذار عمل می­کند. انسان مدرن خود را بر روی صحنه می­بیند و باز تزکیه­ی روح در او رخ می­دهد. به نظر می­رسد تراژدی در هیچ دوره­ای نمرده است. در عصر کنونی نیز، فرد مدرن، برای تحمل زندگی سخت و دشوارش، رو به تراژدی آورد و درام­نویس هم بعد از شناخت و درک موقعیت فرد مدرن، او را به صحنه آورد تا فرد، دولت و جامعه با معضلات انسان امروز به صورت تراژیک آشنا شود. ویژگی­های تراژدی مدرن برگرفته از علوم اجتماعی و روانشناسی است. طبقه­ی اجتماعی، جنس و جنسیت و ساختار درام برای بهتر شدن وضع انسان مدرن به کمک تئاتر آمده­اند. به نظر می­رسد تراژدی مدرن یا بهتر بگوییم تئاتر، مجبور است همه­ی عناصر مدرن در زندگی را به خدمت بگیرد، تا در کنار جامعه­شناسی و فلسفه به بهتر شدن زندگی مدرن کمک کند.

جامعه شناسی، و علوم اجتماعی به معنای وسیع کلام بازتاب دهنده تجدد هستند.و به نظر می­رسد که تئاتر به عنوان پدیده­ای که برای انسان شهرنشین و متجدد شکل گرفته است باید از الگوهای علوم اجتماعی و جامعه شناسی بطور مشخص و کاربردی استفاده کند.سازماندهی این علوم در کنار یکدیگر مشخصه­های تجدد را شکل می­دهد که این باعث ریشه دار­تر شدن و عام­تر شدن محتوا و ماهیت زندگی انسان متجدد می­شود.مدرن نوعی انضباط پس از بی­نظمی سنت است،برای ماندن در این نظم می بایست به سمت دانش عقلانی روی آورد که این بدون هم اندیشی ممکن نیست.

در فصل اول درباره کلیات پژوهش ،بیان مسأله و فرضیات صحبت شده است.در فصل دوم فرد کهن را در یونان و روم و بازتاب آن دراشعار، حماسه ها وتراژدی ها خواهیم پرداخت.بعدتر فردیت را در دوره رنسانس و قرن نوزدهم بررسی خواهیم کرد.در این فصل ما به نگاهی تحلیلی و توصیفی به فرد کهن خواهیم داشت و د­ر عصر رنسانس در چهار بخش فردگرایی،انسان­گرایی،عقل­گرایی و سکولاریسم نگاهی خواهیم انداخت و در عصر مدرن با دوره روشنگری و رمانتیسم آغاز می­کنیم. و در ادامه به فردیت در آغاز قرن نوزدهم و تغییرات آن که با، ­پا به عرصه گذاشتن علوم جدید خواهیم پرداخت.

در فصل سوم تراژدی مدرن را از منظر نفی و تجلی فردیت بررسی می­کنیم که با اندیشه ،شخصیت و درام نویسان عصر مدرن آشنا خواهیم شد که چگونه یاقته های جدید وارد درام می­شوند تا مخاطب تئاتر خود را به عنوان یک «من» در صحنه تئاتر ببیند.و دوره­ها­ی مختلف روشنگری و رمانتیسم وجنبش آوانگاردیسم این نظریه را چگونه دنبال کردند.

در فصل چهارم نیز نمونه های مورد مطالعه پژوهش ویستک و هداگابلر از سه منظر شخصیت ،اندیشه و درام نویسانشان مورد مطالعه قرار خواهد گرفت.تا استحاله و دگرگونی در «ویستک» شکل بگیرد و عنصر نا­همخوان سنت در «هدا گابلر» پذیرفتنی نباشد.تا فردیتی شکل بگیرد که همانند دوران کهن خویش نباشد.

در این رساله کوشیده­ایم به این سوالات پاسخ دهیم:

1-آیا بحث اصلی تراژدی مدرن اضمحلال فردیت است؟

2-آیا مدرنیته در تراژدی مدرن موجد فردیت است یا نفی کننده آن؟

3-ویتسک و هدا گابلر به عنوان شخصیت تراژدی مدرن فردیت را چگونه تعریف می­کنند؟

4-طبقه،جنس ­و­ جنسیت ­­و­­ ساختار تراژدی مدرن در فردیت شخصیت درام چه تأثیری می گذارند؟

و فرضیه این پژوهش به این صورت مطرح است که شخصیت تراژدی مدرن مانند تراژدی کلاسیک دچار تقدیر­گرایی نیست و او باید خود با مشکل مواجه شود.

ویتسک به عنوان اولین تراژدی مدرن و ایبسن به عنوان پدر درام مدرن، فرد را در مأمنی به نام تراژدی صیقل می­دهند تا مفهوم جدید فردیت در کنار دیگر علوم جدید بر صحنه­ی تئاتر پدیدار گردد و انسان ناآشنا با مفاهیم مدرن، خود را در محیطی بازیابد تا دریابد که نظریات جدید چگونه او را در بر گرفته­اند.و او دیگر بدون در نظر گرفتن اینکه بر اطراف «من» چه می­گذرد نمی­تواند به زندگی در نظم ادامه دهد.دو نمونه مطالعاتی که در رساله مورد تحلیل قرار می­گیرد بر این اساس انتخاب شده تا جوابی به سوالات تحقیق داده شود.

در این رساله سعی بر آن است که درام­نویس ایرانی از طریق آشنایی با سیر فرد در دوره­های مختلف، انسان امروز را با همه­ی جوانب و اتفاقاتی که او را احاطه کرده است، خلق کند. انسانی که ویژگی­های زندگی این دوران را با خود یدک می­کشد. رنج و سختی زندگی امروز را به عنوان سرنوشت و تقدیر نمی­پذیرد و به جنگ با تقدیر به پا می­خیزد و هر چیز را که مانع اندیشه­­اش می­شود کنار می­گذارد.

در تحقیق و نگارش این رساله، نبود کتب ترجمه شده­ی جدید و در دسترس نبودن کتب تحلیلی­ای که از علوم دیگر به تئاتر نگریسته باشند، یکی از بزرگ­ترین موانع پیش روی محقق بوده است. امید به این که در آینده­ی نزدیک، شاخه­های علمی به یکدیگر بیشتر نزدیک شوند تا موضوعات مختلف بهتر مورد تحلیل قرار گیرد.

در بخش عملی نمایشنامه­ای با عنوان «هیچ کس مثل تو مال این جا نیست.» در چهار پرده نوشته شده که پس از دو بار بازنویسی به نتیجه­ی نهایی رسیده است.سعی بر آن بوده تا با تحلیل نمونه­های مورد مطالعاتی در پیشبرد درام از این یافته­ها استفاده گردد

-. بیان مسأله

آغاز تئا‌تر با تراژدی است وابستگی انسان دیروز به دیدن و تجربه کردن اندوه انسان دیگر برروی صحنه کتمان‌ناپذیر است هر چقدر اندوه وی سترگ باشد شخصیت مانا‌تر و محبوب‌تر است این گفته را ادیپ، آنتیگونه، آندورماک، هملت و مکبث ثابت کرده‌اند. انسان‌هایی که خلق شده‌اند تا ما را با تلخی واقعیت آشنا کنند و تا امروز ما را ترک نکرده‌اند؛ گویی تاریخ نمایش را بدون این‌ها نمی‌توان نوشت ازجمع شدن یونانیان در میدان آراگو تا به امروز در برادوی برای دیدن حمام خونی که ادیپ و هملت راه می‌اندازند نشان از درجه والای تراژدی بین مردم و هنرمندان است که هنوز می‌توانند مخاطب خودرا مرعوب کرده و تزکیه روح را برای وی به ارمغان بیاورند. بعد از دوره حماسی که جنگ بر علیه دنیای بیرون بود تراژدی جنگ را به درون خانواده آورد اولین تراژدی مدرن در اروپاویتسک[1] اثرگئورگ بوشنر[2]است، شخصیتی ضعیف که هر انسانی در دنیای بیرون او را شکنجه می‌‌دهد ولی او تنها همسرش را می‌تواند شکنجه دهد با مطالعه ویتسک پارامترهای تراژدی مدرن را نظریه پردازان بازگو کردند.طبقه، جنس، جنسیت و ساختار. ارسطو تراژدی را مختص درباریان می‌دانست اما در تراژدی مدرن شخصیت‌ها از طبقه کارگرانتخاب می‌­شوند. حقوق برابر زنان درهدا­گابلر[3] و خانه­ی عروسک[4] ایبسن[5] مشهود است.

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید

لینک بالا اشتباه است

برای دانلود متن کامل اینجا کلیک کنید

       

:: بازدید از این مطلب : 731